Globalnym ociepleniem zazwyczaj określamy ocieplenie odnotowane w ostatnich dekadach oraz prognozy dalszego wzrostu temperatury. Sam termin zakłada udział człowieka w procesie poprzez emisję gazów cieplarnianych, dlatego czasami mówi się o „antropogenicznym globalnym ociepleniu”. Jest to o wiele lepsze określenie niż zwyczajna „zmiana klimatu”, która nie uwzględnia w swojej nazwie rodzaju zmian i sugestii powstania.
Kiedy było najcieplej. Światowa Organizacja Meteorologiczna wraz z innymi instytucjami zajmuje się pomiarem i analizą danych o temperaturze na świecie prowadząc także ranking najgorętszych lat. Pod koniec XIX wieku rozpoczęły się precyzyjne pomiary temperatury. W pierwszej dziesiątce najcieplejszych lat znajduje się już tylko jeden rok z XX wieku i jest to rok 1998. Najcieplejszym rokiem był natomiast rok 2019, chociaż nie wiadomo, czy rok 2019 nie pojawi się na pierwszym miejscu.
Temperatury nad lądem wzrastają praktycznie dwa razy szybciej, niż nad wodą. W porównaniu – 0,25 stopnia Celsjusza wzrasta temperatura na dekadę na lądzie, a nad oceanem jedynie 0,13 stopnia. Może wydawać się to niewielkie ocieplenie, ale dla życia na ziemi ma niebywale ogromny wpływ.
Ocieplenia i ochłodzenia na naszej planecie to zjawisko normalne, które pojawiało się wielokrotnie w przeszłości. Jednak za przyczynę obecnej zmiany klimatu uznaje się efekt cieplarniany, czyli podwyższenie temperatury ze względu na zwiększoną obecność gazów cieplarnianych, inaczej zwanych gazów szklarniowych w atmosferze. To zjawisko jest normalne dla ziemi i to ono pozwala na życie na ziemi, ponieważ standardowo gazy podnoszą temperaturę na ziemi do około 33 stopni. Większość gazów to para wodna, dwutlenek węgla, metan i ozon. Wszystko przebiega prawidłowo, jeśli człowiek swoją działalnością nie powoduje wzrostu ilości tych gazów w atmosferze. A niestety nie dzieje się tak.
Skutkiem globalnego ocieplenia są m.in. topniejące lodowce, zmniejszona pokrywa lodów morskich Arktyki i wzrost poziomu morza. Anomalie pogodowe, które ciężej przewidzieć, mogą przyczynić się do zwiększenia problemów związanych z globalnym ociepleniem. Wzrost śmiertelności, wymuszona migracja oraz straty ekonomiczne mogą być zwiększone ze względu na wzrastającą gęstością zaludnienia w dotkniętych rejonach. Przyczyni się do tego podniesiony poziom morza od kilkunastu centymetrów do nawet pół metra.
Świat stara się przeciwdziałać globalnemu ociepleniu, jednak jednoznacznie stwierdza, że nie wszyscy współpracują w zakresie eliminacji czynników go powodujących. Najważniejszym międzynarodowym porozumieniem mającym na celu ograniczenie globalnego ocieplenia był protokół z Kioto, poprawka do wynegocjowanej w 1997 Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Zwolnione z przestrzegania protokołu są Chiny i Indie ze względu na status krajów rozwijających się co powoduje, że Chiny produkują więcej gazów cieplarnianych niż Stany Zjednoczone. Polska jest zobowiązana do redukcji gazów o 5%. Udało się to jej w roku 2004 obniżając redukcję gazów aż o 34%